Όσο υπάρχουν άτομα και ομάδες που εξοστρακίζονται από τη σταθερότητα των κοινωνικών συνόλων στα οποία ανήκουν, από τις υλικές προμήθειες που έχουν ανάγκη, από την αγάπη και την αναπαραγωγή, από την πρόσβαση στην εργασία και τη στέγη που δικαιούνται, η απόπειρα κατανόησης και επαναπροσδιορισμού των κοινωνικών δομών που έχουν υιοθετηθεί και διαιωνίζουν την κοινωνική ανισότητα και τον κοινωνικό κατακερματισμό θα παραμένει ένα επίκαιρο ζητούμενο.

Ο J.L. Moreno, εμπευστής του ψυχοδράματος και του κοινωνιοδράματος, υιοθέτησε την αρχή ότι μια πραγματικά θεραπευτική διαδικασία δε μπορεί να στοχεύει σε λιγότερο από την ανθρωπότητα στο όλον της [1].

Με σεβασμό σε αυτή την αρχή, το Κέντρο Μελέτης και Εφαρμογής του Ψυχοδράματος | Σοφία Συμεωνίδου αξιολογεί τις παρεμβάσεις στην κοινότητα ως ένα από τα βασικά εργαλεία στην προσπάθεια κατανόησης του κοινωνικού πλαισίου, συνειδητής προσωπικής και κοινωνικής αλλαγής και ενεργοποίησης της κοινωνίας με στόχο την ευαισθητοποίηση των μελών της και την εξυγίανση των μεταξύ τους σχέσεων.

Από την έναρξη της λειτουργίας του Κέντρου ως σήμερα οι παρεμβάσεις που οργανώνονται σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των παιδιών, την κοινωνική συμμετοχή, την άρση του κοινωνικού αποκλεισμού, αποδίδοντας σε κάθε θεματική τη βαρύτητα που πραγματικά κατέχει στην καθημερινή ζωή και πρακτική.

Ο διαχρονικός στόχος των παρεμβάσεων στην κοινότητα είναι η ενεργοποίηση των συμμετεχόντων προς την κατεύθυνση της ενεργητικής στάσης και του σεβασμού στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας, της προσωπικής και κοινωνικής ελευθερίας και ειρήνης.

Στο πλαίσιο του διακρατικού προγράμματος”Erasmus+ Strategic Partnership in Vocational Education and Training (VET) Program”, με στόχο την συν-δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου για το Κοινωνιόδραμα -P.E.R.F.O.R.M.E.R.S., η Σοφία Συμεωνίδου συντονίζει από τον Ιανουάριο του 2017 μια σταθερή ομάδα περίπου 25 εργαζομένων της ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων που δραστηριοποιούνται σε προσφυγικούς καταυλισμούς, ξενώνες φιλοξενίας ασυνόδευων ανηλίκων, το Κέντρο Υποστήριξης Νέων και κοινωνικές υπηρεσίες. Στην ομάδα συμμετέχουν οι ψυχοδραματιστές Αλέξανδρος Σιδερίδης, Ελένη Λεβέντη και Φωτεινή Παπαχαραλάμπους, ως επιστημονικά συν-υπεύθυνοι για την διαδικασία και το περιεχόμενο των ομαδικών συναντήσεων.

Από τον Οκτώβριο του 2014 έως τον Απρίλιο του 2016, η Σοφία Συμεωνίδου συμμετέχει ως εκπαιδεύτρια εκπαιδευτών και εκπαιδευτικών στο Πρόγραμμα «Δράσεις ευαισθητοποίησης νέων στα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω των εκπαιδευτικών εγχειριδίων Cοmpass και Compasito», το οποίο χρηματοδοτείται από το EEA Grants, μέσω του Ιδρύματος Μποδοσάκη και του προγράμματος «Είμαστε Όλοι Πολίτες» και υλοποιείται από την ΑΡΣΙΣ. Στόχος του προγράμματος είναι η προώθηση της εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχολεία της Α’/βάθμιας και Β’/βάθμιας Εκπαίδευσης στις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας. Η εκπαίδευση διεξάγεται με τη χρήση της βιωματικής μεθόδου, σε συνδυασμό με ψυχοδραματικές τεχνικές.

Τον Νοέμβριο του 2014 η Σοφία Συμεωνίδου συμμετείχε ως συντονίστρια στο Πρώτο Διεθνές Συνέδριο στην Έρευνα, την Ομαδική Ψυχοθεραπεία και τις Ομαδικές Διαδικασίες, με κεντρική θεματική το χρόνιο στρες. Το συνέδριο διοργανώθηκε από τη Διεθνή Ένωση για την Ομαδική Ψυχοθεραπεία και τις Ομαδικές Διαδικασίες (International Association for Group Psychotherapy and Group Processes-IAGP) και πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Τον Οκτώβριο του 2014 η Σοφία Συμεωνίδου συντόνισε εργαστήριο με θέμα το συλλογικό τραύμα, στο πλαίσιο σεμιναρίου με θέμα τον μετασχηματισμό του τραύματος και της σύγκρουσης, που διοργανώθηκε στην Κωνσταντινούπολη από την Επιτροπή της FEPTO με αντικείμενο τις παρεμβάσεις για διαμεσολάβηση και επικράτηση της ειρήνης.

Στις 28 & 29 Σεπτεμβρίου 2013 η Σοφία Συμεωνίδου συντόνισε το σεμινάριο εκπαίδευσης στη χρήση των μεθοδολογικών εργαλείων Compass και Compasito που διοργανώθηκε από την ΑΡΣΙΣ-Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων. Το σεμινάριο απευθυνόταν σε στελέχη και εθελοντές της Οργάνωσης, στο πλαίσιο σύστασης εθελοντικής ομάδας κοινωνικών παρεμβάσεων, με απώτερο σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τον Ιούνιο του 2013 ο Σύλλογος Ελλήνων Κοινωνιολόγων-Παράρτημα Δυτικής Μακεδονίας, η ΑΡΣΙΣ Κοζάνης και το Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Κοζάνης διοργάνωσαν βιωματικό σεμινάριο Ψυχοδράματος με θέμα: “Βιώνοντας το στίγμα στην εποχή της κρίσης-Η υγεία σε εποχή κρίσης”, με την υποστήριξη του Κέντρου Μελέτης και Εφαρμογής του Ψυχοδράματος| Σοφία Συμεωνίδου, στο πλαίσιο του 3ου φεστιβάλ “Κόντρα στον Ρατσισμό και τον Κοινωνικό Αποκλεισμό”.

Τον Απρίλιο του 2013 στο 8ο συνέδριο της FEPTO (Federation Psychodrama Training Organisations) με θέμα “Η κρίση και οι διαδικασίες αλλαγής” στο Σαναταντέρ της Ισπανίας, η Σοφία Συμεωνίδου συντόνισε εργαστήριο με θέμα: “Η υπερβατική πραγματικότητα ως δρόμος για την κατάκτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εποχή της κρίσης”.
Τον Απρίλιο του 2013 το Κέντρο Μελέτης και Εφαρμογής του Ψυχοδράματος συμμετείχε σε εκδήλωση φοιτητών του τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ με θέμα: “Οι τέχνες στην Ψυχοθεραπεία”, με υπεύθυνο καθηγητή της σχολής τον Φίλιππο Καργόπουλο, παρουσιάζοντας το Ψυχόδραμα και τις τεχνικές του.

Τον Μάρτιο του 2013, σε συνεργασία με την ΑΡΣΙΣ-Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, η Σοφία Συμεωνίδου συντόνισε τριήμερο βιωματικό σεμινάριο, βασισμένο στην ψυχοδραματική διαδικασία, με θέμα: “Η πρόληψη της νεανικής βίας σε νέους”, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος “CYou! Οι κοινοτητες προλαμβάνουν τη νεανική βία”. Το εργαστήριο απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς επιστήμονες και εκπαιδευτές νέων.

Τον Φεβρουάριο του 2013 υλοποιήθηκε σειρά παρεμβάσεων σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς του 45ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης με θέμα τη βία στο σχολείο και την οικογένεια, σε συνεργασία με την ΑΡΣΙΣ.

Τον Απρίλιο του 2010 η Σοφία Συμεωνίδου και οι εκπαιδευόμενες Ψυχοδραματίστριες του Κέντρου-Ψυχολόγοι Φωτεινή Παπαχαραλάμπους και Βασιλική Παπαδοπούλου συντόνισαν στον κινηματογράφο Ολύμπιον τα “Εργαστήρια βιωματικής εμπειρίας για μαθητές Δημοτικών Σχολείων σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της σωματικής τιμωρίας των παιδιών”, που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο διημερίδας με τίτλο “Είναι στο χέρι σου”. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Κέντρο Ενταξιακής Πολιτικής της Παιδαγωγικής Σχολής του Α.Π.Θ., τον Συνήγορο του Παιδιού και το Δίκτυο για την πρόληψη και καταπολέμηση της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά.

Στις 13, 14 Νοέμβρη 2005 το Καλλιτεχνικό Παιδαγωγικό Εργαστήριο «Σχεδία στην Πόλη» διοργάνωσε σεμινάριο με θέμα “Η έννοια της εμψύχωσης στην εκπαιδευτική διαδικασία”. Στόχος του σεμιναρίου ήταν να βοηθήσει τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν τη σημασία της εμψύχωσης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι εκπαιδευτικοί, μέσα από τα παραδείγματα δραστηριοτήτων που επεξεργάστηκαν, πήραν ερεθίσματα για αντίστοιχες εφαρμογές στην τάξη τους. Ο χαρακτήρας του σεμιναρίου ήταν βιωματικός και αξιοποιήθηκαν ψυχοδραματικές τεχνικές και μέθοδοι δράσης. Η διάρκεια του σεμιναρίου ήταν 10 ώρες.

Στις 2 Δεκεμβρίου του 2005 πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική παρέμβαση με θέμα:”Αίτια παραβατικότητας ανηλίκων και πρακτικές των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων σε θέματα παραβατικότητας ανηλίκων” στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού σεμιναρίου σεμινάριο που διοργάνωσε η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης. Στόχος του σεμιναρίου ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού των Υπηρεσιών της Αστυνομίας σε σχέση με θέματα που αφορούν ανηλίκους (θύματα και θύτες), τα αίτια και τους τρόπους πρόληψης και καταπολέμησης της παραβατικής συμπεριφοράς. Η παρέμβαση ήταν αρχικά βιωματική με χρήση ψυχοδραματικών τεχνικών και στη συνέχεια πλαισιώθηκε με εισήγηση αναφορικά με τα αίτια της παραβατικότητας των ανηλίκων, την πρόληψη και την αντιμετώπισή της. Η παρέμβαση διήρκεσε 3 ώρες και συμμετείχαν 200 άτομα.

Τον Μάρτιο του 2006 το Κέντρο Μελέτης και Εφαρμογής του Ψυχοδράματος διοργάνωσε βιωματικό εργαστήριο προσωπικής ανάπτυξης με θέμα: “Το παιχνίδι στη ζωή ενός ενήλικα”, με στόχο την ενδυνάμωσή τους στην υποστήριξη παιδιών που κινδυνεύουν με κοινωνικό αποκλεισμό. Το εργαστήριο έδωσε μια πολύ καθαρτική και δημιουργική εμπειρία στους συμμετέχοντες εθελοντές μέσω της επαφής τους με προσωπικά βιώματα γύρω από το παιχνίδι και τη σημασία του. Η μέθοδος συντονισμού του εργαστηρίου ήταν βασισμένη στις τεχνικές του Ψυχοδράματος. Η διάρκεια του εργαστηρίου ήταν 10 ώρες.

Ως συνεργάτιδα του Κέντρου Συμβουλευτικής για θέματα μητρότητας «Mothers Haven» που διευθύνει η μαία Μαρία Νάνη, η Σοφία Συμεωνίδου εφάρμοσε συστηματικά από τον Φεβρουάριο του 2006 τις τεχνικές του Ψυχοδράματος μέσω των οργανωμένων υπηρεσιών του Κέντρου. Μια από τις βασικές υπηρεσίες του Κέντρου είναι η προετοιμασία ζευγαριών για τη στιγμή του τοκετού και τη φροντίδα του βρέφους. Εντάσσοντας και συντονίζοντας ένα δίωρο σε εβδομαδιαία βάση με τα ζευγάρια-μελλοντικούς γονείς επιδιωκόταν η ενδυνάμωση και η υποστήριξή τους στον νέο τους ρόλο. Αξιοποιώντας βασικές τεχνικές του ψυχοδράματος, οι συνεδρίες αναπτύσσονταν γύρω από τις προσδοκίες του ζευγαριού από τον νέο τους ρόλο ως γονείς, την ψυχοσυναισθηματική τους ενδυνάμωση, τη μεταξύ τους σχέση και τις προσδοκίες τους από το αγέννητο μωρό τους.

Ως Υπεύθυνη Εθελοντισμού επί σειρά ετών στην ΑΡΣΙΣ-Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, η Σοφία Συμεωνίδου ανέλαβε την εκπαίδευση των εθελοντών μέσα από το Ψυχόδραμα από το 1998 έως το 2002. Δουλεύοντας με τον εθελοντισμό και μέσα από την εμπειρία αρκετών χρόνων ενασχόλησης με την παραπάνω δραστηριότητα αναπτύχθηκε η ευκαιρία για την οργάνωση και παρακολούθηση διαφόρων τρόπων και μεθοδολογιών στήριξης και εμψύχωσης των εθελοντών της Οργάνωσης. Ένα από τα βασικά εργαλεία εκπαίδευσης των εθελοντών που χρησιμοποιήθηκε και αναπτύχθηκε ως μεθοδολογία είναι η δημιουργία κύκλου εκπαίδευσης με το Ψυχόδραμα και τις τεχνικές του. Πριν από το 1998-2002 λειτούργησαν ομάδες εκπαίδευσης εθελοντών και εποπτών εθελοντών, στις οποίες το Ψυχόδραμα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην οργάνωση και παρακολούθησή τους.

Η Σοφία Συμεωνίδου και συνάδελφοι ψυχοδραματιστές συμμετείχαν στο 26^ο Διεθνές Συνέδριο Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας στις 20/7/2006 στην Αθήνα με την εισήγηση: “το κλασικό Ψυχόδραμα και οι κλινικές εφαρμογές του στην Ελλάδα από μέλη της Ελληνικής Ένωσης Ψυχοδράματος” παρουσιάζοντας τις διαφορετικές εφαρμογές του Ψυχοδράματος.

Συμμετείχε στο 1Παγκόσμιο Συνέδριο Ψυχολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος με θέμα «Ποιότητα ζωής και Ψυχολογία» στη Θεσσαλονίκη, το 2005. Στο πλαίσιο της εισήγησής της “Η τέχνη στον δρόμο-μεθοδολογία στήριξης και ενδυνάμωσης ανήλικων παραβατών” έγινε παρουσίαση της μεθοδολογίας που αναπτύχθηκε από τη Σοφία Συμεωνίδου στο πλαίσιο προγράμματος της Νέας Γενιάς, αξιοποιώντας την εφαρμογή βασικών αρχών και τεχνικών του Ψυχοδράματος και του Κοινωνιοδράματος στην ενδυνάμωση και υποστήριξη ανηλίκων με παραβατική συμπεριφορά. Η σύνθεση της ομάδας είχε έντονο το στοιχείο της πολυπολισμικότητας και οι ηλικίες των νέων ήταν από 14 έως 22 ετών.

Από το 2007 ως σήμερα, η Σοφία Συμεωνίδου συμμετέχει ως βασική εκπαιδεύτρια στα εκπαιδευτικά σεμινάρια που διοργανώνονται από την ΑΡΣΙΣ για την εκπαίδευση εκπαιδευτών και εκπαιδευτικών στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Στις εκπαιδεύσεις αξιοποιούνται η φιλοσοφία, οι βασικές αρχές και η μεθοδολογία του Ψυχοδράματος και του Κοινωνιοδράματος. Η εκπαίδευση στα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση, τη στιγμή που η καταπάτηση και παραβίασή τους αποτελεί καθημερινότητα.